Krzyże i kapliczki w Bykowinie

muniek

Stan ilościowy przydrożnych krzyży w Bykowinie jest niewielki. Na Starej Bykowinie znajduje się

jeden drewniany na rogu ulic Bocznej i Siekiela. Na granicach z inyymi dzielnicami znajdują się kolejne:

przy ul. Okopowej na granicy z Wirkiem

przy ulicy Korfantego na granicy z Kochłowicami
Dawniej istniał jeszcze krzyż przy ul. Laurastrasse (ob. Katowicka) na wysokości skrzyżowania z ul. Górnośląską. Więcej o nim:

http://www.naszabykowina.fora.pl/viewtopic.php?t=15

Na Bykowinie znajduje się jednak sporo malutkich kapliczek na drzewach lub elewacjach budynków. Znalazem ostatnio przypadkiem jeden na drzewie na ul. Okopowej (dzięki temu, że opadły liście).

Zapraszam do wspólnej pracy nad inwentaryzavcją tego typu miejsc Exclamation

Proszę o wszelkie informacje na ten temat:
-miejsca gdzie się znajdują
-ewentualne dane na temat ich przeszłości
-ewentualne historie z nimi związane

przemek

[link widoczny dla zalogowanych]

CZĘŚĆ V: Najstarsza kapliczka w Bykowinie

Źródło: "Miesięcznik Barbara", nr V: styczeń 2010

Pierwszym miejscem gromadzącym mieszkańców Bykowiny na modlitwie była wybudowana około 1860 roku niewielka kaplica pod wezwaniem Matki Bożej Różańcowej. O jej istnieniu pamiętają już tylko najstarsi mieszkańcy.

Kapliczka Matki Bożej Różańcowej znajdowała się przy obecnej ulicy 11 Listopada w okolicach cmentarza. Nie znany jest jej fundator ani powód wzniesienia. Podobne obiekty często stawiano dla upamiętnienia ważnych, czasem tragicznych wydarzeń. Powstanie kaplicy w Bykowinie ułatwiło jej mieszkańcom życie duchowe. Zanim bowiem miejscowość w 1925 roku uzyskała własną parafię jej mieszkańcy uczęszczali do kościoła do sąsiednich Kochłowic. Po powstaniu kaplicy wierni z Bykowiny mogli gromadzić się na nabożeństwach, a trzy razy do roku ksiądz z Kochłowic odprawiał w niej msze święte.

Dzięki zachowanym fotografiom można odtworzyć jej przybliżony wygląd. Obiekt ten został wzniesiony na planie prostokąta. Trudno określić budulec z którego został wzniesiony, ponieważ jego ściany były otynkowane i pobielone. Być może kaplicę wzniesiono z łatwo dostępnego na Bykowinie piaskowca. Ściany nakrywał dwuspadowy dach, na którym znajdowała się sygnaturka. Potwierdza to relacja Felixa Triesta z 1865 r., który w pracy topograficznej o Górnym Śląsku zapisał: „eine kleine massive Kapelle mit einer Betglocke“ (tłum. mała murowana kaplica z dzwonkiem). Nad wejściem do środka umieszczono obrazek ukazujący prawdopodobnie Najświętszą Marię Pannę. Niewiele wiadomo na temat wyposażenia kaplicy. Nie zachowały się żadne zdjęcia wnętrza ani jego opisy.

Niewielka kaplica nie mogła długo spełniać oczekiwań rozwijającej się miejscowości. Dlatego we wrześniu 1919 roku ksiądz proboszcz Ludwik Tunkel zwrócił się z prośbą do Zarządu Szkoły w Bykowinie o odstąpienie w szkole dwóch klas w celu utworzenia kaplicy. W czerwcu 1920 roku poświęcono uroczyście tymczasową kaplicę w szkole. Jednocześnie rozpoczęto kilkuletnie starania o utworzenie w Bykowinie samodzielnej parafii oraz budowę kościoła.

Wraz z powstaniem kaplicy w szkole zmalała rola starej kaplicy. W dalszym ciągu była ona jednak otaczana opieką przez miejscowych wiernych. Kres jej istnienia nastąpił w okresie II wojny światowej. Kaplica została wyburzona decyzją władz hitlerowskich w 1940 roku. Jan Stefan Dworak w maszynopisie poświęconym dziejom Bykowiny w czasie II wojny światowej przypuszcza, że powodem zburzenia kaplicy mogły być przechowywane w niej bliżej nieokreślone polskie pamiątki narodowe. Warto zaznaczyć, że jednocześnie z kaplicą wyburzono stojący w jej sąsiedztwie pomnik powstańców śląskich.

Przemysław NOPARLIK

Dla zainteresowanych: Jan S. Dworak, Historia mojej miejscowości. Bykowina w latach 1939-1945, maszynopis.